پریود نشدن، که به آن «آمنوره» گفته می‌شود، می‌تواند تجربه‌ای نگران‌کننده و گاهی گیج‌کننده برای بسیاری از زنان باشد. در حالی که اولین تصور اغلب بارداری است، اما دلایل متعددی وجود دارد که ممکن است باعث شود قاعدگی متوقف شود. شناخت علت اصلی می‌تواند به پیشگیری از عوارض جدی کمک کند و زمینه را برای بازگشت به تعادل بدن فراهم کند.
آمنوره چیست و چند نوع دارد؟
آمنوره (پریود نشدن) اولیه:
زمانی اتفاق می‌افتد که دختری تا سن ۱۵ یا ۱۶ سالگی هرگز پریود نشده باشد. این حالت ممکن است به دلیل مشکلات مادرزادی، ژنتیکی یا هورمونی رخ دهد.
آمنوره (پریود نشدن) ثانویه:
زمانی است که فردی که قبلاً قاعدگی منظم داشته، به‌طور ناگهانی برای مدت سه ماه یا بیشتر پریود نمی‌شود. این نوع رایج‌تر است و دلایل مختلفی می‌تواند پشت آن باشد.
دلایل شایع پریود نشدن
۱. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
PCOS یکی از شایع‌ترین اختلالات هورمونی در زنان است که باعث نامنظمی یا توقف کامل پریود می‌شود. در این حالت، تخمدان‌ها به‌درستی تخمک‌گذاری نمی‌کنند و ممکن است کیست‌های کوچک زیادی روی آن‌ها شکل بگیرد. علائم دیگر آن شامل افزایش موهای زائد، آکنه، چاقی یا مقاومت به انسولین است. درمان آن معمولاً ترکیبی از داروهای تنظیم هورمون، تغییر سبک زندگی و تغذیه مناسب است.
۲. اختلالات تیروئیدی
غده تیروئید نقش مهمی در تنظیم متابولیسم و تعادل هورمونی دارد. هم پرکاری و هم کم‌کاری تیروئید می‌توانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، کم‌کاری تیروئید ممکن است باعث تاخیر طولانی در پریود یا آمنوره شود. علائم همراه می‌تواند شامل خستگی، ریزش مو، کاهش دمای بدن، یا افزایش وزن باشد.
۳. استرس شدید و مزمن
استرس طولانی‌مدت می‌تواند به‌طور مستقیم بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان تأثیر بگذارد، که وظیفه تنظیم هورمون‌های قاعدگی را دارد. وقتی بدن احساس خطر یا فشار روانی می‌کند، ممکن است به‌صورت طبیعی تولید هورمون‌هایی مثل GnRH (هورمون آزادکننده گنادوتروپین) را کاهش دهد و در نتیجه، تخمک‌گذاری متوقف شود. مدیتیشن، یوگا و خواب کافی می‌توانند کمک زیادی در کنترل این وضعیت بکنند.
۴. کاهش وزن شدید یا اختلالات تغذیه‌ای
بدن زنان برای داشتن یک چرخه قاعدگی منظم، به سطح خاصی از چربی بدن نیاز دارد. کاهش شدید وزن یا اختلالاتی مانند بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa) و پرخوری عصبی (Bulimia Nervosa) باعث می‌شود بدن احساس کند در شرایط بحرانی است و از منابع خود محافظت کند. یکی از اولین اقدام‌های بدن، توقف قاعدگی است. در این موارد، درمان روان‌شناختی و تغذیه‌ای همزمان ضروری است.
۵. فعالیت ورزشی سنگین
ورزش بیش از حد و بدون تغذیه مناسب می‌تواند به کاهش چربی بدن، کاهش سطح استروژن و در نهایت آمنوره منجر شود. این وضعیت اغلب در زنان ورزشکار یا کسانی که خود را برای مسابقات آماده می‌کنند دیده می‌شود. تعادل بین ورزش، تغذیه، و استراحت، کلید پیشگیری است.
۶. مصرف برخی داروها
برخی داروها، مانند داروهای ضد افسردگی، شیمی‌درمانی، داروهای ضد روان‌پریشی، یا حتی قرص‌های جلوگیری از بارداری ممکن است قاعدگی را مختل کنند. گاهی بدن پس از قطع این داروها به زمان نیاز دارد تا دوباره چرخه قاعدگی را تنظیم کند.
۷. یائسگی زودرس (نارسایی زودرس تخمدان)
یائسگی معمولاً در سنین حدود ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد، اما در برخی زنان ممکن است قبل از ۴۰ سالگی تخمدان‌ها عملکرد خود را از دست بدهند. این وضعیت که به آن یائسگی زودرس یا نارسایی زودرس تخمدان گفته می‌شود، ممکن است دلایل ژنتیکی، خودایمنی یا حتی ناشناخته داشته باشد. در این حالت، دیگر تخمک‌گذاری به‌طور منظم انجام نمی‌شود و قاعدگی قطع می‌شود.
چه زمانی برای پریود نشدن باید به پزشک مراجعه کرد؟
- اگر بیش از ۳ ماه پریود نشده‌اید و باردار نیستید.
- علائمی مانند آکنه شدید، ریزش مو، یا افزایش موهای زائد دارید.
- دچار نوسانات شدید وزن یا خستگی مفرط هستید.
- یا در صورتی که قصد بارداری دارید و تخمک‌گذاری ندارید.
در این موارد، بهتر است حتماً با پزشک زنان مشورت کنید تا از طریق آزمایش‌های لازم علت اصلی مشخص و درمان آغاز شود.
نتیجه‌گیری
تاخیر در پریود لزوماً به معنای مشکلی خطرناک نیست، اما می‌تواند نشانه‌ای از عدم تعادل در بدن باشد. با آگاهی از علت‌ها و مراجعه به‌موقع به پزشک، می‌توان از عوارض جدی‌تر جلوگیری کرد و سلامت کلی بدن را حفظ نمود. چرخه قاعدگی، یکی از شاخص‌های مهم سلامت عمومی زنان است، پس آن را دست‌کم نگیرید.
پریودت عقب افتاده؟ لیدی لایف راهنمای توئه 💡
اگر می‌خوای همیشه از زمان دقیق پریودت مطلع باشی، تاخیرها رو زیر نظر بگیری، و بدونی کی وقتشه برای پریود نشدنت سراغ پزشک بری، اپلیکیشن لیدی لایف رو نصب کن. لیدی لایف با پیگیری دقیق سیکل قاعدگی، تحلیل نشونه‌ها، و هشدارهای به‌موقع، مثل یه دستیار هوشمند همیشه در کنارت خواهد بود.
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید